Aktywność obywatelska mieszkańców Łodzi i Iwanowa - struktura i uwarunkowania

Abstract

Celem pracy jest określenie poziomu, struktury i uwarunkowań partycypacji obywatelskiej zarówno w obszarach aktywności politycznej, jak i społecznej. W analizie uwzględniono dodatkowo także kwestie dotyczące stosunku obywateli do dóbr publicznych i zainteresowania kwestiami społecznymi przez mieszkańców. Takie ujęcie aktywności obywatelskiej ma pogłębić wiedzę na temat omawianego zjawiska. W rozprawie doktorskiej podjęto się także określenia uwarunkowań partycypacji. Uwzględniono cechy demograficzne badanej populacji tj. wiek, płeć, wykształcenie, kategorię społeczno-zawodową. Aktywność obywatelska jest także rozpatrywana w powiązaniu z religijnością, deklarowanym poziomem zaufania (do pozostałych członków społeczeństwa oraz instytucji państwowych), poczuciem podmiotowości (rozumianym, jako możliwość kontrolowania otaczającej jednostkę rzeczywistości i wpływania na nią). W pracy podjęto także próbę zdiagnozowania dominującego modelu aktywności obywatelskiej wśród mieszkańców Łodzi i Iwanowa. Skupiono się na dwóch najpopularniejszych współcześnie w literaturze przedmiotu modelach obywatelskości: modelu liberalnym i komunitarnym. Materiał empiryczny został zgromadzony w ramach projektu „Odrodzenie postprzemysłowych miast peryferyjnych” realizowanego w Katedrze Socjologii Wsi i Miasta finansowany był ze środków NCN. Przeprowadzone badania wskazały na niski poziom zaangażowania obywatelskiego. Potwierdzono związki między statusem społeczno-ekonomicznym jednostki a jego aktywnością obywatelską.Pozytywnie zweryfikowano hipotezę dotyczącą istnienia dominujących modeli obywatelstwa w omawianych miastach. Zarówno mieszkańcom Łodzi jak też Iwanowa bliższe jest przedkładanie indywidualnych potrzeb nad dobro wspólnoty. Ich aktywność obywatelska koncentruje się na pozornym wypełnianiu obowiązków i poszanowaniu prawa.