Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria nr 032/1992KULTURA LITERACKA DAWNEJ RUSIhttp://hdl.handle.net/11089/136862024-03-29T07:34:01Z2024-03-29T07:34:01ZНесколько замечаний по поводу идеи Москвы - третьего Рима в русской мысли XIX векаLazari, Andrzejhttp://hdl.handle.net/11089/138672018-02-01T11:19:58Z1992-01-01T00:00:00ZНесколько замечаний по поводу идеи Москвы - третьего Рима в русской мысли XIX века
Lazari, Andrzej
W artykule idea Moskwy - Trzeciego Rzymu potraktowana jest jako archetyp
nacjonalizmu rosyjskiego. Po krótkim omówieniu historii tej idei autor dzieli nacjonalizm rosyjski na "państwowy" (teoria "oficjalnej narodowości", M.
Katkow, M. Danilewski itp., w XX w. - stalinizm lat czterdziestych-pięćdziesiątych)
oraz "narodowy", w którym z kolei wydziela nurt "anarchistyczny"
(np. L. Tołstoj, W. Sołowjow) i "szowinistyczny" (np. F. Dostojewski, M.
Strachów, I. Aksakow, później - czarna sotnia, a współcześnie - organizacja
"Pamiat'").
1992-01-01T00:00:00ZПольско-русские литературные связи в эпоху Петра I (к пересмотру концепции)Nikołajew, Sergiuszhttp://hdl.handle.net/11089/138662018-02-01T11:19:58Z1992-01-01T00:00:00ZПольско-русские литературные связи в эпоху Петра I (к пересмотру концепции)
Nikołajew, Sergiusz
Autor krytycznie ocenia dotychczas funkcjonującą w pracach rosyjskich i
polskich badaczy tezę o zmierzchu polsko-rosyjskich kontaktów literackich w
czasach Piotra Wielkiego. Przeprowadzone w latach 70-80-tych badania archiwalne
nie pozwalają już dłużej trzymać się kurczowo ustaleń A. I. Sobolewskiego,
który utrzymywał, że wraz z początkiem wieku XVIII literatura polska
przestaje być dla rosyjskiego czytelnika atrakcyjna,Okazuje się bowiem, iż
w dobie Piotra I wyraźnie wzrasta zainteresowanie polskim piśmiennictwem, że
tym razem (w odróżnieniu od okresu poprzedniego uznanego za apogeum polskich
wpływów w Rosji) czytelnik rosyjski dociera za pośrednictwem tłumaczy do najciekawszych
dzieł polskich pisarzy: A. M. Fredry, S. X. Lubomirskiego, B. Paprockiego,
Sz. Starowolskiego, J. Gawińskiego i in., że literatura polska interesuje
Rosjan nie jako najbliższe i najdostępniejsze źródło tekstów zachodnioeuropejskiej
proweniencji, lecz jako odrębny fenomen kulturowy.
1992-01-01T00:00:00ZМесто и роль светской повествовательной прозы в литературной культуре Руси XVII - первой трети XVIII вMałek, Elizahttp://hdl.handle.net/11089/138652018-02-01T11:20:01Z1992-01-01T00:00:00ZМесто и роль светской повествовательной прозы в литературной культуре Руси XVII - первой трети XVIII в
Małek, Eliza
W ostatnich latach wydobyto z archiwów pokaźną stosunkowo liczbę nie znanych
dotąd zabytków staroruskiej prozy narracyjnej XVII - pocz. XVIII w., co
stworzyło aurę sprzyjającą powstaniu przeświadczenia o wiodącej roli tego typu
piśmiennictwa w kulturze literackiej Rusi omawianego okresu. Autorka natomiast
stara się pokazać, że wprawdzie liczba powstałych wówczas staroruskich
utworów, które można zakwalifikować do rzędu świeckiej belletrystyki,
jak i tłumaczeń tego typu tekstów, jest większa niż w stuleciach poprzednich,
jednakże zarówno możliwości ich rozpowszechnienia ograniczone poprzez
brak dostępu do druku i nieprzychylność kręgów cerkiewnych, jak i kompetencje
kulturowe czytelników nawykłych do lektury zupełnie innego typu nie
pozwalają mówić o wykształceniu się szerszego grona odbiorców belletrystyki
wcześniej niż w drugiej połowie XVIII w.
1992-01-01T00:00:00ZПринцип иносказания и черты политической драмы в "Комидии притчи о блуднем сыне" Симеона ПолоцкогоItigina, Lubowhttp://hdl.handle.net/11089/138642018-02-01T11:19:57Z1992-01-01T00:00:00ZПринцип иносказания и черты политической драмы в "Комидии притчи о блуднем сыне" Симеона Полоцкого
Itigina, Lubow
W artykule podjęto próbą nowego odczytania tekstu "Komedii" Symeona Połockiego.
Autorka zgadza się z tymi' historykami literatury rosyjskiej, którzy
dostrzegają w dramacie Symeona elementy dydaktyczne, budujące, ale stara
się jednocześnie udowodnić, że nie jest to jedyna warstwa znaczeniowa tego
utworu. Jej zdaniem pierwsza warstwa, pierwszy plan znaczeniowy tego barokowego
dramatu ukazuje człowieka samotnie błądzącego po pełnej złudnych uciech
ziemi i nie znajdującego ostatecznie ukojenia. Powrót syna marnotrawnego do
domu, to powrót błądzącego człowieka do Boga. Druga warstwa znaczeniowa "Komedii"
wiąże się z konkretnymi warunkami historycznymi i zawiera krytykę negatywnych skutków fascynacji młodzieży rosyjskiej cywilizacją Zachodu. Warstwa
trzecia wreszcie wiąże sią w pewnym stopniu z poprzednimi i ukazuje
stosunki pomiędzy mądrym i sprawiedliwym monarchą - ojcem poddanych i jego
podwładnymi. Wprowadzenie do "Komedii" problematyki ideologicznej pozwala
uznać ją za pierwszy rosyjski dramat polityczny.
1992-01-01T00:00:00Z